Chuyện người châu Phi bị lạm dụng và phân biệt đối xử ở miền nam Trung Quốc trong bối cảnh đại dịch đã gây ra phản ứng dữ dội ở Phi châu, dẫn đến các căng thẳng ngoại giao. Dù đã tuyên bố thành công trong việc ngăn chặn mầm dịch, chính phủ Trung Quốc trong tháng qua chỉ công bố một vài ca nhiễm trong nước, nhấn mạnh đến các ca bệnh nhập khẩu, mặc dù thông tin từ người dân địa phương và các tài liệu nội bộ thách thức tính xác thực của những dữ liệu được công bố chính thức.
Quảng Châu, một trung tâm công nghiệp ở phía nam tỉnh Quảng Đông là một trong những tỉnh có nhiều người Phi nhất châu Á. Người Phi ở đây đang thấy họ trở thành mục tiêu bị phân biệt đối xử liên quan đến virus, sau khi một số ca nhiễm được thông báo đến từ những người di cư châu Phi.
Các video đăng trên phương tiện truyền thông xã hội cho thấy người châu Phi bị buộc rời khỏi khách sạn sau khi chủ khách sạn sợ rằng họ có khả năng mang virus. Họ cũng bị từ chối phục vụ tại các nhà hàng và cửa hàng, bị giữ hộ chiếu và kiểm dịch bắt buộc. Một số thậm chí phải ngủ trên đường phố. Trong một video, một nhóm người quốc tịch châu Phi đã được nhìn thấy đang kéo hành lý của họ trên đường phố sau khi bị đuổi khỏi nơi cư trú.
Một video khác với chú thích: “Đây là cách họ đối xử với người da đen ở Trung Quốc bây giờ”. Video quay cảnh hai người đàn ông mặc com lê ngăn một phụ nữ da đen trẻ tuổi vào trung tâm mua sắm. Người phụ nữ thắc mắc khi thấy một khách hàng da trắng được thử đồ còn mình thì không. Dùng cử chỉ bằng tay, một trong những người đàn ông ra hiệu rằng người sau có thể vào trong khi người phụ nữ da đen không được chào đón.
Một lần nữa, đối với những người vẫn nghi ngờ rằng người da đen và đặc biệt là người Phi tại Trung Quốc đang bị nhắm mục tiêu, chúng tôi cảm thấy có trách nhiệm chia sẻ điều này. Một chuỗi cửa hàng McDonald tại Quảng Châu gần đây đã hiển thị một thông báo nói rằng người da đen không được phép vào nhà hàng. Chi nhánh thức ăn nhanh khổng lồ này sau đó đã đăng xin lỗi trên tài khoản truyền thông xã hội Weibo chính thức của mình và cho biết họ đã tạm dừng hoạt động tại cửa hàng vào ngày 12/4 để đào tạo lại.
Trong một cộng đồng dân cư ở tỉnh Quảng Đông, một thông báo ngày 5/4 đã yêu cầu các chủ nhà liên lạc với những người thuê nhà da đen để yêu cầu họ rời đi, nói rằng cộng đồng sẽ không còn cho phép người nước ngoài vào ở, “đặc biệt là người da đen”.
Trong khi tâm lý bài ngoại gia tăng trên toàn cầu chủ yếu do quan điểm cá nhân, thì ở Trung Quốc, cùng một loại phân biệt chủng tộc đang diễn ra ở cấp độ chính quyền, theo nhà phân tích chính sách và nhà xuất bản của Journal of Political Risk: “Đây là phiên bản phân biệt chủng tộc thực tế của Trung Quốc: Chính quyền đã tuyên bố rằng họ không còn trường hợp nào nữa, rằng họ đã đánh bại căn bệnh, đánh bại đại dịch tại chính đất nước họ. Và như vậy, theo logic của họ, bất kỳ trường hợp mới nào ở Trung Quốc đều phải đến từ nguồn bên ngoài”, ông Corr nói.
Bị kỳ thị
Trong khoảng 86.475 người nước ngoài sống ở Quảng Châu trong năm qua, 13.652 người trong số họ là người gốc Phi, thị trưởng thành phố này cho biết vào ngày 12/4. Chính quyền đã cấm nhập cảnh vào hầu hết các công dân nước ngoài kể từ cuối tháng ba. Căng thẳng leo thang tại Quảng Châu sau khi một nhóm 16 ca nhiễm bùng ra giữa các cư dân châu Phi, ở quận được gọi là Tiểu Phi, vào ngày 7/4. Các quan chức sau đó bắt buộc người châu Phi phải xét nghiệm và sau đó là kiểm dịch, bằng chi phí của họ, cho dù họ có nhiễm virus hay không. Theo tin từ chính quyền địa phương, hơn 4.550 người châu Phi tại Quảng Châu đã được xét nghiệm kể từ đầu tháng 4, và ít nhất 111 đã có kết quả dương tính.
Corr cho biết nạn phân biệt chủng tộc của chính quyền đã chứng minh rằng Trung Quốc không phải là một nơi an toàn để làm kinh doanh. “Những gì Trung Quốc đang làm là thực sự tự bắn vào chân mình, vì cả thế giới đang dõi vào điều này và nhận ra rằng Trung Quốc không thực sự là một nơi an toàn để đến, đó không phải là một nơi an toàn để kinh doanh nếu bạn trông giống như bất kỳ [dân tộc thiểu số] nào khác ngoài người Hán”, Corr nói.
Zhou, một người địa phương Quảng Châu, nói với ET rằng một cặp vợ chồng người châu Phi đang điều hành một nhà hàng cách làng của ông một dặm, đều bị nhiễm virus. “Bây giờ, người gốc Phi có thể bị cảnh sát bắt giữ bất cứ khi nào họ xuất hiện trên đường phố,” ông cho biết.
Asita Awovie, một người Nigeria hiện đang học ngành kỹ thuật dân dụng tại Đại học Tràng An ở tỉnh Thiểm Tây, đang lên kế hoạch trở về nước sau chưa đầy một năm ở nước này. “Bố mẹ tôi lo lắng vì họ nghĩ rằng cuộc sống ở đây không còn an toàn nữa,” anh ấy nói với tờ ET. “Tình hình trong khu vực của tôi là khá ổn, và trường đại học đã cố gắng giữ an toàn cho chúng tôi, nhưng đối với tôi, tôi không thực sự tin tưởng Trung Quốc nữa.”
Quan hệ song phương sáo rỗng
Chính quyền Trung Quốc là một trong những chủ nợ lớn nhất của Châu Phi, đã cho các quốc gia châu Phi vay khoảng 143 tỷ đô la từ năm 2000 đến 2017, theo nghiên cứu của Đại học Johns Hopkins. Vào năm 2018, khoảng một phần năm khoản nợ nước ngoài của lục địa này là nợ Trung Quốc, theo nhóm vận động Nubilee có trụ sở tại Anh. Tuy nhiên, mối quan hệ kéo dài hàng thập kỷ với các nước châu Phi hiện phải đối mặt với những thách thức sau hậu quả của các sự cố phân biệt chủng tộc ở Quảng Châu.
Anozie Maduabuchi Cyril, tổng lãnh sự quán Nigeria tại Quảng Châu, đã đả kích các quan chức Trung Quốc vì đối xử không công bằng, lưu ý rằng chính phủ Nigeria đã không loại trừ người Trung Quốc trong khi xử lý vụ dịch ở Nigeria. “Nếu một người đang mang một hộ chiếu Nigeria, thì nó giống như họ đang đại diện cho đất nước Nigeria,” ông nói trong một video đã trở nên nổi tiếng.
Các đại sứ châu Phi tại Bắc Kinh tuần trước đã viết một lá thư cho ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị, yêu cầu chấm dứt ngay lập tức “các xét nghiệm, kiểm dịch mang tính bắt buộc và các đối xử vô nhân đạo khác đối với người châu Phi”.
Chủ tịch Hạ viện Nigeria Femi Gbajabiamila cũng triệu tập đại sứ Trung Quốc vào ngày 10/4. Ông đã cho xem một video clip về cáo buộc lạm dụng ở Trung Quốc và thúc ép quan chức Trung Quốc giải thích. Ông nói: “Cách tôi diễn đạt dường như không theo chuẩn tắc ngoại giao, nhưng đó là vì tôi quá buồn về những gì diễn ra”.
Đại sứ quán Sierra Leone tại Trung Quốc, trong một thông báo ngày 10/4, cho biết các đại diện của các đại sứ châu Phi đã gặp gỡ các quan chức Bộ Ngoại giao Trung Quốc để phản đối “những trưởng hợp bị quấy rối và bị làm nhục” và nhắc nhở trách nhiệm Trung Quốc hỗ trợ người gốc Phi.
Đối mặt với áp lực quốc tế, chính phủ Trung Quốc cho rằng họ “không khoan nhượng đối với sự phân biệt đối xử”. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên, trong cuộc họp báo ngày 12/4, nói “Trung Quốc và châu Phi là những người bạn, là đối tác và anh em tốt”.
Lãnh sự quán Hoa Kỳ đã đưa ra một cảnh báo vào ngày 13/4 khuyên người Mỹ gốc Phi nên “tránh khu vực đô thị Quảng Châu cho đến khi có thông báo mới”, do các nhà chức trách nghi ngờ rằng họ có thể bị lẫn với công dân châu Phi. “Việc lạm dụng và ngược đãi người châu Phi sống và làm việc tại Trung Quốc là một lời nhắc nhở đáng buồn về mối quan hệ đối tác giữa Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (PRC) và châu Phi thực sự là như thế nào,”, một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết vào ngày 11/4.
“Vào thời điểm mà chúng ta nên hỗ trợ nhau để phục hồi sau đại dịch, các quan chức PRC đã liều lĩnh đi ngược lại xu thế, bận rộn vào việc đuổi học sinh Phi châu ra đường mà không cho họ có thức ăn hoặc nơi trú ẩn”, lãnh sự quán Hoa Kỳ bổ sung.
Theo Eva Fu, The Epoch Times ngày 21/4/2020
Toluwani Eniola đã đóng góp cho báo cáo này
Hương Thảo biên dịch
Nguồn dkn.tv
